Llên Natur
Llên Natur

Y Tywyddiadur

Prif nodwedd y gronfa hon yw'r dyddiad, mis neu'r flwyddyn penodol sydd yn sail i'ch cofnod. Mae'r tywydd wrth gwrs yn rhywbeth sydd yn digwydd "rwan", pryd bynnag yw neu oedd "rwan" i'r cofnodwr gwreiddiol; y bore yma efallai, diwrnod arbennig yn eich plentyndod, neu sylw mewn dyddiadur dwy ganrif yn ôl yn sir Feirionnydd.... efallai. Neu efallai bod cysylltiad y sylw a'r tywydd yn ymddangosiadol wan iawn: tylluan wen yn hela am dri o'r gloch y prynhawn ar ddyddiad arbennig o Chwefror; clywed y gog yn canu ddiwedd mis Mawrth; teilo cae at datws ddechrau’r gwanwyn. Tywydd....? efallai! Ffenoleg...? yn bendant.

Mae'r Tywyddiadur yn rhyngweithiol - hynny yw, mi allwch rhoi gwybodaeth i fewn iddo, neu chael gwybodaeth allan. Y cam cyntaf y byddwch yn cymryd wrth fentro ar y dudalen hon felly fydd dewis pa un rydych am ei wneud.... Chwilio ynteu Mewnbynnu (blychod chwilio ar y chwith mewn glas, blychod mewnbynnu ar y dde mewn coch).

(Ewch i’r gwaelod am ganllawiau cychwynnol).

CHWILIO: Chi biau’r dewis: mis neu gyfnod arbennig efallai, blwyddyn, gair (neu ddau air), neu ddiwrnod penodol (treiwch ddyddiad eich pen-blwydd). Cewch wneud cyfuniad o rhain.

MEWNBYNNU: Trwy fewnbynnu cewch ychwanegu at y gronfa a chreu adnodd mwy cynhwysfawr fyth i ymchwilwyr fel chi. Dim ond tri amod sydd ar eich cofnod: ei fod yn cynnwys rhyw fath o ddyddiad, lleoliad (bras neu fanwl), a bod y cofnod rhywfodd yn gysylltiedig â’r amgylchedd.




Oriel

Tywyddiadur

harri-williams

25 cofnodion a ganfuwyd.
3/5/1958
Ynys Lawd
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Mynd am dro gyda Taid a Nain i South Stack, a gweld 

Ffwlmar
Guillemot (Heligog) (Gwylog)
Razorbill (Llurs)

Dod adref heibio i Lyn Llywenan, a gweld, am y tro cyntaf, 

Tufted Duck (Hwyad Gopog) heblaw llawer o Wylanod Penddu.

Gwelsom hefyd bedwar morlo yn ymyl South Stack.


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
13/5/1958
Pen y Gogarth
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Bûm i yn Llandudno a gweld ar Ben y Gogarth

Ffwlmar. Guillemot (Heligog). Bilidowcar


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
24/5/1958
Penmon
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Buom am dro ym Mhenmon. Gweld llawer o wylanod, yn cynnwys:

Gwylan Gefnddu fach. 
Gwylan Gefnddu Fawr

Hefyd, ar fur yn y môr ar y ffordd adref

Dwy Fôrwennol  Dwy Bioden y Môr


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
26/5/1958
Llungwyn [sic]
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Gyda’r Bobl Ifanc yn Lligwy a Moelfre, a gweld ar y creigiau, yn ymyl “Moryn”, dau bâr o 

Ffwlmar

Llwyddais i gsel o fewn ysgydig droedfeddi i un ohonynt, a safai ar y graig. 

Gweldom hefyd:

Ehedydd.  
Bilidowcar.
? Hwyaden Lydanbig (Shoveler) [wedi croesi allan).
Môrwenoliaid lu                                                         


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
27/5/1958
Bae Cemlyn
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Buom ym Mae Cemlyn a gwelsom yr adar canlynol: 

Bilidowcar. 
Pioden y Môr. 
Cornicyll (Cornchwiglen). 
Môr Hedydd (Ringed Plover). 
Hwyaden yr Eithin (Sheld Duck).  Morwennol. 
Sigl-i-gwt Felen [tanlinellwyd].    
(yr olaf am y tro cyntaf) 

 Aethom wedyn i Hên Borth (Llanrhwydrus) lle cawsom dê, a gwelsom y (Pibydd) [wedi croesi allan]  

Goesgoch  

yn hedfan i wyneb y gwynt a glanio ar byst y cae.  
Ar y ffordd adref, yn ymyl Llyn Llywenan gwelsom

Delor yr Hesg (Sedge-Warbler) am y tro cyntaf erioed 

   

             



Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
12/6/1958
Ynys Lawd
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Gydag Islwyn Ffowc yn South Stack. Gweld Ffwlmar wedi nythu mewn twll, ar bentwr o frigau, yn ymyl y grisiau


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
14/6/1958
Lligwy
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

I Ligwy eto, a sylwi bod rhai o’r Ffwlmar wedi nythu ar ychydig o welltglas ar y graig


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
28/6/1958
Porth Swtan
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Ym Mhorth Swtan gydag Islwyn Ffowc ac Eirlys, a gweld Ffwlmar yn nythu ar graig yn ymyl yr ymdrochwyr. 

Galw heibio i Lyn Llywenan ar y ffordd adref a gweld  

Gwyddau Canada 

a chadarnhau mai Telor yr Hesg (Sedge Warbler) a welsom y tro cynt y buom yma (Mai 27) [ac wedi ei ysgrifennu â beiro yn hytrach nag inc] ac nid reed-warbler.


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
23/7/1958
Trwyn Dinmael
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Mynd i Drwyn Dinmael a gweld 

Ffwlmar.   
Gwylan Goesddu. (Kittiwake). 
Llyrs. 
Gwylog.
Bilidowcar.
Gwylan Gefnddu Fawr.
Pioden y Môr, etc.   

  
     


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
24/7/1958
Malltraeth
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Gweld ym Malltraeth (ar y ffordd i Aberffraw)    Black-tailed Godwit (Rhostog Gynffonddu) [mewn beiro]


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
1/8/1958
Dinmor
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Ymweld â Dinmor gyda Dilys, Elwyn ac Ifan, a gweld y Gwylanod Coesddu, ond y Llyrs, y Gwylog a’r Ffwlmar wedi mynd.                     

Yna i Ligwy , a’r Ffwlmar wedi ymadael ag yno hefyd.

[beiro...] ifan yn tybii mai Cas-gan-Longwr (Storm Petrel) oedd un aderyn a welsom yn gwibio i’r graig


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
27/8/1958
Rhosneigr
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Ar y tywod yn ymyl Rhosneigr, gweld         Môr Hedydd (Ring Plover)                      (Dunlin) Llygad yr Ych.                         gyda’i gilydd yn y glaw.


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
28/8/1958
Penmon
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

[25 Awst yn bosib]. Ym Mhenmon gyda Môn, Ras a’u teuluoedd, a sylwi ar y.    Morwenoliaid                                             yn bwydo eu rhai bychain ar y môr. Methu â gwahaniaethu rhwng y gwahanol fathau.


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
20/9/1958
Malltraeth
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Gyda’r gennod wrth Gob Malltraeth a gweld haid o Fôr Hedydd gyda’r (Dunlin) (Llygad yr ych. Tybio hefyd i mi weld Rhostog Gynffonddu


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
25/9/1958
Bangor?
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Gyda Taid ar y pier, ac yn hedfan heibio i gyfeiriad y Borth. Eu pigau’n ddu (Ai “Arctic” oeddynt?)


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
3/10/1958
Bangor
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Hydref 3. Gweld Gwyach Gorniog yn ymyl y pier (Great Crested Grebe) yn suddo am bysgod yn ymyl y lan.


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
4/10/1958
Malltraeth
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Gyda Siân wrth Gob Malltraeth; gweld llawer o “waders”, ond methu a’u hadnabod. Y Môr Hedydd a’r Pibudd Rhuddgoch yn un haid ar yr ynys fach yn ymyl pen pella’r cob.

Ar y ffordd adref, yn ymyl y Foel, gweld Hutan Dwr (Turnstones) 

Ychydig o Fôr Hedydd, a thair Pibydd Coesgoch


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
10/10/1958
Aberogwen
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Hydref 10 (ymlaen)

Ymweld ag Aberogwen, a gweld.                    Chwiwell (Wigeons).                                      Hwyaden Wyllt (Mallards).                             Y Goesgoch                                                
Y Goeswerdd.                                            
Hutan y Dwr
Morhedydd   Pibydd Rhuddgoch etc (= Llygaf yr Ych

A gweld yn suddo i’r dwr yn ymyl y lan        
Gwyach Gorniog.                                        a dau arall, tywyll, tebyg i Hwyaden Ddanheddog Ruddfron?  


 


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
24/10/1958
Llyn Coron
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Gyda Siân wrth Lyn Coron a gweld: Hwyaden Wyllt (Mallards)  Hwyaden Gopog (Tufted Duck) Cotiar [sic. cwtiar]  Hwyaden Lydanbig (Shoveler)  Gwyach Bychan (Little Grebe)  Hwyaden Bengoch (Pochards)


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
1/11/1958
Aberogwen
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Yn Aberogwen efo Siân, a gweld T.G. Walker. Yr un adar ag o’r blaen, a rhai o’r hutanod yn dal yno o hyd.


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
8/11/1958
Llyn Coron
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Wrth Llyn Coron eto. Llawer o’r hwyaid eedi hedfan ymaith (saethu wedi bod) ond llawer o’r Llydanbig, a’r Cotiar [cwtiar] yn aros. Gweld hefyd Giach (Snipe) yn codi o ymyl y llyn (Gwelais rai hefyd yn ymyl Aberogwen)


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
15/11/1958
Aberogwen
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Yn Aberogwen efo Sian (gweld Alun Morris ac Eirina yno) a gweld yno

Hwyaid Llygadaur (Goldeneye) (eu gweld wedyn o’r pier y dyddiau dilynol) (3 phâr)


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
31/11/1958
Aberogwen
Dyddiadur adar Y Parch. Harri Williams MA, Bangor (diolch i deulu Catrin Evans)

Tach 29 a 30

Yn Aberogwen eto (Dilys ac Elwyn efo ni ar y 29ain) a gweld ar y 31ain 

Rhostog Goch (Bar Tailed Godwit) Un Hutan y Dwr ar ôl.

Amryw o’r Goeswerdd, a dau Gwyach Bychan [croesi allan] Leiaf (?) [holnod (?) wedi croesi allan] 

(Yn ystod Tachwedd heidiau o’r Pibydd Rhuddgoch wrth y pier, Y malard yn cynyddu, a’r Hwyaid Eithin (Shelduck) - tua 12 ohonynt - ar y tywod tu draw i’r doc)


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:
26/12/2015
Prydain
Harri Williams
Cyfuniad anffodus o elfennau. Llif y jet yn llifo o`r de dde orllewin I`r gogledd gogledd ddwyrain tros Brydain ac wedi aros yn yr unfan am gyfnod. Am ei fod yn symud tua`r pegwn ble mae`r arwynebedd yn cyfangu mae`r jet yn sugno awyr I fyny o wyneb y ddaear gan dynnu diwasgedd ar ol diwasgedd tros Brydain.
Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr:
Cyf. Gwynt:
Nerth.Gwynt :
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -999
Safle grid: --
10/11/2018
Pont Aberalaw
Harri Williams

Yr afon Alaw Bach ger Pont Aberalaw yn prynhawn 'ma, yn dilyn y cawodydd trwm. Mae 0.54 medr ( ymron i ddwy droedfedd) yn uwch na'i lefel llîf dwr daear. Effaith llîf trostir a thrawslîf.

https://www.facebook.com/groups/671177946410845/permalink/909279912600646/


Geiriau Allweddol:
Cyfrannwr: DB
Cyf. Gwynt: 0
Nerth.Gwynt : 0
Glawiad : -999
Is Tym : -999
Uch Tym: -99
Safle grid:

CANLLAWIAU CHWILIO:

Dyma enghreifftiau o’r codau (“Bwleaidd”) i’w defnyddio wrth chwilio’r Tywyddiadur:

Y chwiliad symlaf yw gair ar ei ben ei hun (ee wennol), neu dau air wedi eu gwahanu gan A, NEU neu DIM (ee. wennol NEU gwennol)

Ond i chwilio ar draws y meysydd:

Rhowch + o flaen pob maes/elfen o’ch chwiliad a : (colon) ar ei ôl..

Dynodir dyddiadau fel diwrnod, mis, blwyddyn (dd/mm/bb)

Ee. I godi pob cofnod sy’n cynnwys Faenol ym mis Ionawr 1877:

+lle:Faenol +mm/bb:1/1877

Dyma ychydig o engreifftiau eraill:

+nodiadau:llosgfynydd +bb:1815

+ffynhonnell:Edwards +nodiadau:moch

+nodiadau:wartheg +nodiadau:ffridd

Mwy yn fan hyn:

Apache Lucene - Query Parser Syntax



Apache Lucene - Query Parser Syntax